Bidco Diineed & Bidco Adduunyo!

-

                   
Eraygu waa Af Carbeed, oo Soomaali ma aha asal ahaan. Wuxuu luuqada Carbeed ku yahay ‘ Ikhtiraac~ bilow wax cusub.’ Sharci ahaan sida Kitaabka ( Al-Anwaaru Raxmaan, oo uu qorey Sh. CabdiraxmaanBin Yuusuf Al-Ifriiqi) ku sheegay  waa “ Diinta oo wax aan ku jirin lagu soo daro, intay dhammaystirantay kaddib.” Qeexiddaa Wadaadka culimo badan ayaa la qaba oo sidan oo kale kutubtooda ugu qeexa. Anna waan la qabaa oo anna waan ku raacay, waxaanse ku sii darsadey, ‘ In waxaasi lagu soo daray yahay wax nascad xaaraantimeeyay ama xalaaleeyay, lana leeyahay sidaa maahee waa sidan.”
Haddeynu inyar ku noqonno Bidcada luuqad ahaanteeda, laba ayaynu u kala falliidhi: Ikhtiraac Adduunyo iyo Ikhtiraac Diineed.

Ikhtiraaca Adduunyo waa arrin bannaan, haddayna dhibaato lahayn ama Diinta ka hor imanayn. In wax cusub la kordhiyo Islaamku arrimaha adduunka wuu dhiirrigeliyay oo wuu innagu boorriyay. Ikhtaraacaasi waa arrin baahi weyn adduun ahaan loo qabo oo loo oommanyahay. Rasuulku SCW Xadiis uu Raafic Bin Khadiij ka warinayo, Imaam Muslimna soo saaray, wuxuu ku yidhi “ Anigu waxaan ahay basher (bini’aadan) haddii aan arrin adduunyadiinna ku saabsan idin amro qaato; haddii aan shay aragtideyda ahna idin amro waxaan ahayn bini’aadan…..” In wax cusub la soo kordhiyo oo la bilaabo wax fudud maaha waxyaabo badan ayay u baahantahay iyo daal farabadan oo dhibi ku lammaantahay.

Ikhtiraac ama Bidco kasta oo Diinta lagu doo daro, lana yidhaa ‘ Diintay ka mid tahay, iyada oo aan sal iyo raad ku lahayn’─waa baadi, siduu Rasuulku SCW sheegay “…..Bidco kastaa waa baadi, baadilkastaana (qofkii sameeyay) waa naarta…” Rasuulku SCW waxa kale oo uu yidhi: “ Qofkii sameeya camal aan arrinkayaga aan ahayn waa lagu celinayaa..”

Waxa aad ogaataa in in Bidcada Diineed qof la yimaadda, aan laga aqbalayn Salaad, Soon, Xaj iyo Saka IWM. Qofkuna Diinta wuu kaga huleelayaa sida tinta qooshka looga saara oo kale. Naftiisa ayaan loo daynayaa, qofkii raaca ama la socda wuxuuna ku kaalmaynayaa duminta Islaamka. [ Shaadibi. Kitaabka Al-Ictisaam.]

Nebigga SCW waxaa Ibn Cabbaas ka warinayaa in uu yidhi: “ Allah wuxuu diidday in qofka Bidcoolaha ah uu wax ka aqbalo illaa uu ka tagayo..” [Ibnu Maaja] hadal sidaas oo kale ahna waxaa kitaabkiisa (Qaniyatu Daalibiin) ku soo saaray Sh. Cabdiqaaddir Al-Jaylaanni Al-baqdaadiyi.

Nebiga SCW waxa kale oo laga hayaa in uu yidhi: “ waxa aan idiinka tagay labo culculus: ka koowaad waa Kitaabka Allah, oo qofkii qabsada ee qaata ay ugu suganyihiin hanuun iyo iftiin; qofkii ku gefaana wuuu baadiyoobay..”
Abu Hureyra RC wuxuu Nebigga SCW ka warinayaa: “ Ummadday dhexdeeda waxaa ahaandoona Dajaallo beenaalayaal ah, idiinla yimaadda xadiisyo been ah oo aydaan idinka iyo aabbayaashiinba maqal, iska ilaaliya yayna idin fitnayne.”

W/Q: Cabdirasaaq Sandheere
May, 2018.


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Faallada Buugga “ Furaha Ganacsiga”

-
Image
  Hordhac   Buuggan waxa la yidhaahda “ Furaha Ganacsiga”, cinwaanhoosaadkiisuna waa ‘ Bilaabista, badbaadinta iyo kobcinta ganacsiga.’ Waxa qoray Dhaqaalayahan Siciid Cali Shire. Sacad, waa aqoonyahan ku takhasusay culuumta ganacsiga, hoggaaminta, iyo bangiyada Islaamka. Wuxuu ka soo shaqeeyay xarumo aqoon, cilmibaadhis iyo latalina oo ku kala yaalla daafaha dunida. Siciid, waa guddoomiyaha shirkadda Buuh Consulting, oo ah shirkad 10kii sano ee la soo dhaafay ka shaqaynaysay horumarinta xarumaha cilmiga, hay’adaha khayriga ah iyo ganacsiga Soomaalida. Dhinaca kale, Siciid waa qoraa buugaag kala duwan qoray, kaliya buuggan uu ma qorine buug kale ayuu qoray, buugta uu qoray waxa aan ka xusi karnaa: Bangiyada Islaamka, oo uu qoray sannadkii 2014kii, iyo buugga la yidhaahdo ‘ Sidee loo noqdaa Hoggaamiye Isbeddel Horseeda’ oo uu soo saaray sannadkii 2014kii. Iyo buugga la yidhaahdo ‘ Dawladnimo’ oo uu saaray sannadkii 2016kii. Buuggan ‘Furaha Ganacsiga’ dhawr daabacadood buu u same
Read more

MAXAAN KU SOO ARKAY MAGAALADA HERAR?

-
Image
    Hordhac   Ka Sandheere ahaan, markii koowaad waxa aan booqday oo soo arkay Magaalada Herar, May 19, 2o24. Herar in badan baan maqlayay, waxbadanna ka akhriyay, se inaan dhex joogsado oo wixii aan akhriyay arko waan ku faraxsanahay. Qoraalkan kooban waxa aan kaga warrami doonaa wixii aan ku soo arkay magaalada Herar, iyo guud ahaan wax ku saabsan magaalada facawayn ee Herar.                                             Sooyaalka Herar   Herar, waxa ay ku taallaa Bariga Itoobbiya. Waxa ay 500 KM u jirtaa magaala Madaxda Dalka Itoobbiya ee Addis Ababa. Waa magaala madaxda Gobolka Herar. Waxa ay ku taallaa dhul buurallay ah, dhul aad u qabaw, cagaar ah, dhir badan oo inta badan roobku ka da’o. Marka aad magaala guud ahaan fiirisid waxa ishaadu qabanaysaa dhir aad u farabadan. Magaalada Herar, waqtigii hore waxa lagu naanaysi jiray magaaladii Awliyada ( The City off Saints). Oo Carabta ayaa magacaas u taqaannay, sababtuna waxa ay ahayd culimo badan baa ku noolaa. Dhinaca
Read more

Cashir nooceeya ayaan ka baran karnaa Sheekada Shammuuri?

-
Image
  Qofku marka aanu fursaddaa diyaarsanayn haddii ay timaaddo wuu dayacaa, meel bannaana wuu ku dhacaa. Waayo, fursadaha noloshu si kedis ah oo bilaa ogaysiis ah ayay ku yimaaddaan. Waa sababta markasta loo yidhaahdo: " Diyaargaraw. Diyaargarawgaa waxkasta ka horreeya." Waayo, fursaddu kuma sugayso, haddaanad diyaar ahayn oo degdeg uga faa’deysan, way ku dhaafaysaa.  Adiga oo aan diyaar ahayn in ay fursadi timaaddo oo sidaa kugu dhaafto adoon ka faa'idaysan waxa ka wacan adoo diyaarsan inaad fursad waydid. Waayo, ta hore waa qoomamo, ta danbana waa shay nasiib ku siin waayay, oo waxa laga yaabaa inay fursaddii weli kuu soo socoto. Mudane Shamuuri oo soo caan baxay bishii 2aad ee sannadkan 2024, kuna soo caanbaxay markhaatigii uu furay Kiiskii Gubidda Marxuum Luul. Isaga oo markii su'aalaha maxkamaddu wayddiisay markasta ku darayay ' Masha Allah, Insha Allah..." Labadaa kalmadooda iyo hadalkiisa ayaa bulshada aad usoo jiitay, aadna upa dhaceen. Iyada oo la hada
Read more