Wax’akhrisku Waaa Sirta Nolosha.
Wax’akhrisku waa safar, safarkana cibro ayaa ku sugan. Dadka
safra ee badawda ahina waxba ma akhriyaan, wixii nolosha cibroqaadasho ku
suganna ma garanayaan; waayo ma rixlaynayaan, meel kaliyana waqtigu wuu iskugu
bedbeddelayaa. Safarku waa isku mid balse, cibraqaadashu maaha dhaqdhaqaaqa.
Cibraqaadashadu waa caqliga socdaalaya ee dhaqdhaqaaqaya.
Wax’akhrisku waa fiirfiirin, fiirfiirintana waxaa ku jirta
fekrad. Balse, kuwa wax akhriya caqlila’aan waxba fiirfiirin maayaan. Waayo,
iyaga oo aan fahmin ayay rabaan in ay wax ogaadaan. Abii Muuse Al-Ashcari waxaa
laga doonay fahan.. fahan, ujeeddadooduna waxa ay ahayd ogaansho, fahan ma
ahayn. Balse Cumar Buugga (إعلام الموقّعين عن رب العالمين) fahmi dabadeed ayuu ku sheegay, warqaddii Cumarna waxa ay isku
baddeshay Buugga uu gacanta ku qabtay Ibnu Qayim.
Wax’akhrisku wuu macaanyahay, macaankuna wuxuu leeyahay
raaxo. Balse, kuwa wax akhriya iyaga oo aan macaankii wax akhriska dareemayni
caqli malaha. Waayo, aqoontay jecelyihiin jaceyl aan dhab ahayn. Ujeeddadooda
dhabta ahina waa in ay helaan uun aqoon, balse, isma wayddiinayaan aqoonta
helidda maxaa ka dhalanaya? Aqoontaba ma aqoon daraadeedbaa? Mise aqoontu waa
yool magaceed? Waa maxay farriinta bulsho ayna aqoontuba wax macaan ah u
lahayn?
Kumay dhaboobin xidhiidhintii ka dhexaysay caalamka
fekerrada iyo wax akhriska, xidhiidhintuna waxay u baahantahay dadaal. Balse,
kuwa wax akhriya iyaga oo aan fahmin [Kama hadlayo hadda]. Sababtu waxaa weeyi
wax kahrisku wuxuu u yahay yool, uma aha uun kaliya waddo/dariiq. Hadduuna
qofku xidhiidhinta [akhriska] garanayn uuna isdabagelinayn; sidee buu u fahmi
karaa wuxuu qorey Sheekha wayn iyo Faylasuufka wayn ee Maxamed Al-Qasaali (Masiirkiisii aqooneed iyo
ruuxeed)? Sidee buu qofku u fahmi karaa geeddigii ay soo martay
bini-aadannimadu? Siduu qofku ku fahmi karaa caalamkan casriga ah haddii uuna
wax ka akhrisan mufakiriinta Reer Galbeedka? Sidee buu uga dabbaalan karaa
dhibaatooyinka fekerka Reer Galbeedka; haddii uuna akhriyin Mufakiriintii Islaamka oo
uuna fahmin fekerka iyo casrigan hadda waxa dhacaya?
Wax’akhrisku wuxuu leeyahay raadad, raadkuna waa noocyo.
Kuwa feker kaliya uun akhriyaa waxa ay ku noolyihiin caalam kaliya. Waxyaabaha
Bini-aadanka ku hareeraysani way isku eegyihiin.
Wax’akhriska khibradbaa ku jirta oo laga [dhaxlaa], waana
khibrad; khibraddana casharro aqooneed baa ku jira oo laga [dhaxlaa], waana
aqoon. Dadka aan waxba akhriyin wax khibrad ah ma helaan, wax sidiisa u qaldan
ayay ku jiraan; waxayna ka dhursugaan natiijooyin kala geddisan. Waxaa jira dad
wax’akhriya, waxay akhriyaanna jecel. Inay akhriyaanna waajib maaha, waxaa
suurtagel ah in ay khaldanyihiin.
Wax’akhrisku waa fahan, fahankuna waa aragti. Qaarbaa
wararka akhriya iyaga oo bilaa caqlisiyaasadeed ah. Qaarna wararka waxa ay akhriyaan iyaga oo
bilaa marjac fekereed ah. Fekerkii siyaasadeed waxa ay u eegayaan aragti
Diineed. Waqti hore waxa aan saaxadda ku
arkay qof aragti sheegaya oo sidii nas Diineed u sheegaya. Waxayna
noolyihiin waqti taah fekereed.
Allah [Aayaddii uu usoo hordajiyay Qu’aanka] waxa ay ahayd
(Akhri~ ). Wax’akhriska waa keyd, keydkana waxaa ku jirta hanta. Balse, keydkaa
waxaa jirta cid aan akhriyin. Aayadahaasi waxa ay xidhiidh ka dhexaysiiyeen
wax’akhriska iyo hantida fekereed. Nasiib malaha ummadda aan waxba akhriyin.
Magaalo yar oo aad ugu dhawayd caasimadda, magaceedana la
yidhaa (Gatineau) ayaan habeen xilli danbe aan soo
maray Jaamacad magaalada ku taal, waxa aan galay maktabaddii Jaamacadda. Waxa
aan ku arkay boqollaal arday iyo cilmibaadhayaal; miskastaana dantiisa ayuu ku
fooganyahay [ oo waxbuu akhrisanayaa]. Balse, wax’akhriska qofna kor uma
qaadayo [hoosbaa loo akhriyayaa]. Dhaqdhaqaaq tartaneed oo buugta
fiirfiirintooda loogu jiraa ma jiro. Waxa iga yaabisay waxaa weeyi dhammaantood
way daalanyihiin, haddana ma joojinayaan wax’akhriska iyo cilmibaadhista.
Labo saacadood kaddib ayaan ka baxnay
Maktabaddii, waxaanannu ahay walaalo badan oo iskugu jira Soomaaliyiin iyo
Jabuutiyiin; waxaannu fadhiisannay maqaaxi. Dadkii ugu badnaa ee maqaaxida
fadhiyay waxa ay ahaayeen dadwaaweyn. Naftayda ayaan warsaday.
Wax’akhrisku waa sirta nolosha. Sirta
noloshana wayddiimo badan ayaa jira. Noloshu iskuma furto illaa qof haysta
furayaasheedii mooyiye. Furaha aasaaska ahina waa wax’akhriska. Ummadda Islaamkuna
waxa ay furtay waddo aqooneed. Sidaas daraadeed ayaa qoraalkeeda loogu bilaabaa
wax’akhris, looguna dhammeeyaa taqwa. Wax’akhriska iyo Taqwadana waxaa u
dhexeeya socdaal dheer.
W/Q: Sh. Cabdiraxmaan Bashiir [Af Carabi].
W/T: Cabdirasaaq Sandheere [Af Soomaali].
Comments
Post a Comment