Sookoobidda Buugga “ 21 Lessons for 21st Century – 21ka Cashir ee Qarnigan 21aad”
Hordhac
Buuggan la yidhaa “21 Lessons for 21st Century – 21ka Cashir ee Qarnigan 21aad” waxa
qoray Yuval Noah Harari. Yuval, waa aqoonayahan ku takhasusay Taariikhda Caalamka.
Waa Yuhuudi. Wuxuu Ph.D ka qaatay Jaamacadda Oxford. Hadda wuxuu taariikhda ka
dhigaa Jaamacadda Hebrew.
Laba buug oo kale ayuu qoray. Mid waxa la yidhaa “Sapiens: A Brief History of Humankin” Wuxuu kaga warramayaa
tagtadii inna dhaaftay. Ka kalana waxa la yidhaa “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow” Wuxuu kaga
warramayaa timaaddada iyo sida ay dadku u ekaan karaan. Buugtaasi waxa ay ka
midyihiin buugta Caalamka loogu iibsiga badanyahay. Waxaa laga daabacay in ka
badan 12 Milyan oo Nushkhadood. Waxaanna lagu turjumay in ka badan 40
Luuqadood.
Buugga qaybta hore waxa uu ku sheegayaa inuu u hibeeyay
NINKIISA! Waa Khaniis nin kale qaba.
Buuggan 21 Lessons for 21st Century’ labadaas ayuu u dhexeeyaa, oo waxa
uu kaga warramayaa waqtigan aynu joogno, iyo qarnigan aynu ku jirno. Wuxuu ka
koobanyahay 333 bog. Waa 6 qaybood oo ballaadhan oo ay ku dhexjiraan 21ka
cashir. Si guud baynu u duljoogsan.
Nuxurka Buugga
Qoraagu, waxa Qeybta 1aad kaga warramayaa “ Caqabadda
Tijnoolayidda.” Halkan waxa uu ku eegayaa caqabadaha ay keentay Tijnoolajiyada.
Wuxuu soo hoosgelinayaa sida ay u saamayso nolosha dadka. Halkaana waxa uu ka
bilaabayaa 21ka cashir ee qarnigan 21aad, sida:
1-
DISILLUSIONMENT:
Niyadjab: Dad badan waxa so wajahaya werwer iyo niyadjab ay ka qabaan sida ay
waayuhu yihiin, iyo qaabkan adduunyadu ku qaabishay.
2-
Shaqada:
Saamayn ayay Tijnoolajiyadu ku keenaysaa. Qoraagu waxa uu xusayaa in shaqadii
Bini’aadanka ay qaban doonaan robot, oo dad badan ayaa bilaa shaqo ku dhici
doonta. Markasta oo qofku waynaadana waxa uu noqon doonaa bilaa shaqo
3-
Xornimo: In mudnaan
koowaad la siin doono oo la qiimayn doobi xorriyadda qofka iyo dookhiisa ayuu
qoraagu xusayaa.
4-
Sinnaan: Qoraagu, waxa
uu qabaa in la sinnaan doono, oo dadka ay Tijnoolayidda iyo Carra’edegayntu
simi doonto. Maadaama ay adduunyadii maqaaxi yar iskugu soo ururtay inay sinmi
doonto ayuu xusayaa. Sidoo kale, waxa uu ku darayaa marka la sinmo ee dadku
isku mid noqdaan dhinacyo badan in ay mustaqbal yeelan doonaan dadka xogta
hayaa. “ Ka xogta haya ayaa mustaqbalka leh” ayuu qoraagu leeyahay.
Qeybta 2aad, qoraagu waxa uu kaa warramayaa “ Isbeddello
Siyaasadeed.” Siyaasaddu saamayn ayay keeni. Wuxuu ku xusayaa qaybtan
qodobbadan:
5-
Bulshada: Bulshada
dhinacyo kaladuwan ayuu isbeddel kaga iman doonaa. Qoraagu waxyaabaha uu xusayo
halkan waxa ka mid ah sida uu bulshaday u saamayn doonaan baraha bulshadu, gaar
ahaan Faysbuugga.
6-
Ilbaxnimada:
Ilbaxnimooyin badan ayaa jira. Ilbaxnimooyinkaasi qaarkood way isku dhici oo
waxaa iman “ Iskudhac Ilbaxnimo ~ Clash of Civilizatiom.” Ilbaxnimooyinka ka
jiraana qaarkood ayna isla jaanqaadayn, oo isfahmayn. Se ilbaxnimada ama sheyga
kaliya ee dadka oo dhani ka simanyihiin waa caqabadaha iyo fursadaha.
7-
Waddaninnimo: Dad badan
waddamadooda ayay jeclaan, oo ay horumar badan u soo kordhin sida in ay Nuclear
sameeyaan.
8-
Diimaha: Dadku in ay
Diimaha, iyo aaminaadada aad iskugu kala duwanaanayaan ayuu xusayaa.
Qeybta 3aad, waxa uu kaga warramayaa “ Rejala’aan iyo Rejo.”
Dhawr qodob ayuu soo hoosgelinayaa ladhkan. Waxa ka mid ah:
9-
Argagixisada:
Argagixisadu noocay doonaan ba ha ahaadaane dad badan ayay dilaan, sidaas si
le’eg dad badan ayay niyada ka jebiyaan oo rejadooda dilaan. Qoraagu, waxa uu
soo qaadanayaa argagixisada Maraykanka,
Afgaanistaan, iyo Ciraaq.
10- Dagaallo:
Tobankii sannadguuro ee u danbeeyay in uu adduunku nabdoonaa ayuu xusayaa. Se
ka hor in ay dagaallo, iyo qas badan ka dhaceen afka ayuu ku dhufanayaa.
Qeybta 4aad, waxa uu qoraagu ladh uga dhigayaa “ Run.” Dhawr
qodob oo ka mid ah a 21kaa qodob ayuu soo hoosgelinayaa. Waxa ka mid ah:
11- Jaahilnimada:
In uu qofku aqoonla’aanta ka baxo ayuu ku xusayaa. Waxa uu leeyahay : “ Waxa
aad ogtahay, in ka yar inta aad malaynayso.”
12- Caddaaladda.
13- Runta:
In qofku iska ilaaliyo wararka beenta ah, oo runta ogaado ayuu xusayaa.
Qeybta 5aad, waxa uu kaga warramayaa “ Adkeysi/ ka soo
kabasho.” Dhawr qodob ayuu soo hoosgelinayaa. Waxa ka mid ah:
14- Aqoonta: Waxyaabaha qarnigan waxa dhacaya
lagaga kaban karaa in aqoonta la barto. “ Aqoontu waa isbeddel joogto ah” ayuu
qoraagu leeyahay.
15- In
Macnaha Nolosha la fahmo: Macnaha nolosha in la fahmaa waa waxyaabah caqabadaha
dhacaya lagaga soo kaban karo. “ Noloshu sheeko maaha” ayuu qoraagu leeyahay.
Gebagebo
5taas qaybood ayuu ka
koobanyahay buuggu. 15 cashir oo ka mid ah 21ka cashir ee buugga ayaynu soo
qaadannay. Intaas ayaan ku soo koobayaa.
W/Q: Cabdirasaaq Sandheere
May 04,
2020.
Sookoobidda Buugga “ 21 Lessons for 21st Century – 21ka Cashir ee Qarnigan 21aad”
Hordhac
Buuggan la yidhaa “21 Lessons for 21st Century – 21ka Cashir ee Qarnigan 21aad” waxa
qoray Yuval Noah Harari. Yuval, waa aqoonayahan ku takhasusay Taariikhda Caalamka.
Waa Yuhuudi. Wuxuu Ph.D ka qaatay Jaamacadda Oxford. Hadda wuxuu taariikhda ka
dhigaa Jaamacadda Hebrew.
Laba buug oo kale ayuu qoray. Mid waxa la yidhaa “Sapiens: A Brief History of Humankin” Wuxuu kaga warramayaa
tagtadii inna dhaaftay. Ka kalana waxa la yidhaa “Homo Deus: A Brief History of Tomorrow” Wuxuu kaga
warramayaa timaaddada iyo sida ay dadku u ekaan karaan. Buugtaasi waxa ay ka
midyihiin buugta Caalamka loogu iibsiga badanyahay. Waxaa laga daabacay in ka
badan 12 Milyan oo Nushkhadood. Waxaanna lagu turjumay in ka badan 40
Luuqadood.
Buugga qaybta hore waxa uu ku sheegayaa inuu u hibeeyay
NINKIISA! Waa Khaniis nin kale qaba.
Buuggan 21 Lessons for 21st Century’ labadaas ayuu u dhexeeyaa, oo waxa
uu kaga warramayaa waqtigan aynu joogno, iyo qarnigan aynu ku jirno. Wuxuu ka
koobanyahay 333 bog. Waa 6 qaybood oo ballaadhan oo ay ku dhexjiraan 21ka
cashir. Si guud baynu u duljoogsan.
Nuxurka Buugga
Qoraagu, waxa Qeybta 1aad kaga warramayaa “ Caqabadda
Tijnoolayidda.” Halkan waxa uu ku eegayaa caqabadaha ay keentay Tijnoolajiyada.
Wuxuu soo hoosgelinayaa sida ay u saamayso nolosha dadka. Halkaana waxa uu ka
bilaabayaa 21ka cashir ee qarnigan 21aad, sida:
1-
DISILLUSIONMENT:
Niyadjab: Dad badan waxa so wajahaya werwer iyo niyadjab ay ka qabaan sida ay
waayuhu yihiin, iyo qaabkan adduunyadu ku qaabishay.
2-
Shaqada:
Saamayn ayay Tijnoolajiyadu ku keenaysaa. Qoraagu waxa uu xusayaa in shaqadii
Bini’aadanka ay qaban doonaan robot, oo dad badan ayaa bilaa shaqo ku dhici
doonta. Markasta oo qofku waynaadana waxa uu noqon doonaa bilaa shaqo
3-
Xornimo: In mudnaan
koowaad la siin doono oo la qiimayn doobi xorriyadda qofka iyo dookhiisa ayuu
qoraagu xusayaa.
4-
Sinnaan: Qoraagu, waxa
uu qabaa in la sinnaan doono, oo dadka ay Tijnoolayidda iyo Carra’edegayntu
simi doonto. Maadaama ay adduunyadii maqaaxi yar iskugu soo ururtay inay sinmi
doonto ayuu xusayaa. Sidoo kale, waxa uu ku darayaa marka la sinmo ee dadku
isku mid noqdaan dhinacyo badan in ay mustaqbal yeelan doonaan dadka xogta
hayaa. “ Ka xogta haya ayaa mustaqbalka leh” ayuu qoraagu leeyahay.
Qeybta 2aad, qoraagu waxa uu kaa warramayaa “ Isbeddello
Siyaasadeed.” Siyaasaddu saamayn ayay keeni. Wuxuu ku xusayaa qaybtan
qodobbadan:
5-
Bulshada: Bulshada
dhinacyo kaladuwan ayuu isbeddel kaga iman doonaa. Qoraagu waxyaabaha uu xusayo
halkan waxa ka mid ah sida uu bulshaday u saamayn doonaan baraha bulshadu, gaar
ahaan Faysbuugga.
6-
Ilbaxnimada:
Ilbaxnimooyin badan ayaa jira. Ilbaxnimooyinkaasi qaarkood way isku dhici oo
waxaa iman “ Iskudhac Ilbaxnimo ~ Clash of Civilizatiom.” Ilbaxnimooyinka ka
jiraana qaarkood ayna isla jaanqaadayn, oo isfahmayn. Se ilbaxnimada ama sheyga
kaliya ee dadka oo dhani ka simanyihiin waa caqabadaha iyo fursadaha.
7-
Waddaninnimo: Dad badan
waddamadooda ayay jeclaan, oo ay horumar badan u soo kordhin sida in ay Nuclear
sameeyaan.
8-
Diimaha: Dadku in ay
Diimaha, iyo aaminaadada aad iskugu kala duwanaanayaan ayuu xusayaa.
Qeybta 3aad, waxa uu kaga warramayaa “ Rejala’aan iyo Rejo.”
Dhawr qodob ayuu soo hoosgelinayaa ladhkan. Waxa ka mid ah:
9-
Argagixisada:
Argagixisadu noocay doonaan ba ha ahaadaane dad badan ayay dilaan, sidaas si
le’eg dad badan ayay niyada ka jebiyaan oo rejadooda dilaan. Qoraagu, waxa uu
soo qaadanayaa argagixisada Maraykanka,
Afgaanistaan, iyo Ciraaq.
10- Dagaallo:
Tobankii sannadguuro ee u danbeeyay in uu adduunku nabdoonaa ayuu xusayaa. Se
ka hor in ay dagaallo, iyo qas badan ka dhaceen afka ayuu ku dhufanayaa.
Qeybta 4aad, waxa uu qoraagu ladh uga dhigayaa “ Run.” Dhawr
qodob oo ka mid ah a 21kaa qodob ayuu soo hoosgelinayaa. Waxa ka mid ah:
11- Jaahilnimada:
In uu qofku aqoonla’aanta ka baxo ayuu ku xusayaa. Waxa uu leeyahay : “ Waxa
aad ogtahay, in ka yar inta aad malaynayso.”
12- Caddaaladda.
13- Runta:
In qofku iska ilaaliyo wararka beenta ah, oo runta ogaado ayuu xusayaa.
Qeybta 5aad, waxa uu kaga warramayaa “ Adkeysi/ ka soo
kabasho.” Dhawr qodob ayuu soo hoosgelinayaa. Waxa ka mid ah:
14- Aqoonta: Waxyaabaha qarnigan waxa dhacaya
lagaga kaban karaa in aqoonta la barto. “ Aqoontu waa isbeddel joogto ah” ayuu
qoraagu leeyahay.
15- In
Macnaha Nolosha la fahmo: Macnaha nolosha in la fahmaa waa waxyaabah caqabadaha
dhacaya lagaga soo kaban karo. “ Noloshu sheeko maaha” ayuu qoraagu leeyahay.
Gebagebo
5taas qaybood ayuu ka
koobanyahay buuggu. 15 cashir oo ka mid ah 21ka cashir ee buugga ayaynu soo
qaadannay. Intaas ayaan ku soo koobayaa.
W/Q: Cabdirasaaq Sandheere
May 04,
2020.
Comments
Post a Comment